ปัญจศีล (อินโดนีเซีย: Pancasila) เป็นคำที่มาจากภาษาชวาโบราณที่รับมาจากภาษาสันสกฤต หมายถึงหลัก 5 ประการที่เป็นปรัชญาแห่งรัฐของอินโดนีเซีย คือ หลักการนี้กำหนดโดยซูการ์โน ในการกล่าวสุนทรพจน์เมื่อ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2488 ต่อคณะกรรมการสืบสวนเพื่อความเป็นเอกราช[1] หลักปัญจศีลนี้ได้ถุกรวมเข้ากับรัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐเมื่อ พ.ศ. 2521 โดยก่อนหน้านี้จะกล่าวถึงในรัฐธรรมนูญเพียงกว้างๆ ต่อมา ใน พ.ศ. 2528 ทุกองค์กรและพรรคการเมืองถูกบังคับให้รับหลักปัญจศีลเป็นอุดมการณ์เดียว ทั้งนี้ ซูฮาร์โตได้เรียกประชาธิปไตยของอินโดนีเซียว่าประชาธิปไตยแบบปัญจศีล แต่การนำหลักปัญจศีลมาตีความของซูฮาร์โต ทำให้หลักปัญจศีลหมดความน่าเชื่อถือก่อนที่ซูฮาร์โตจะหมดอำนาจใน พ.ศ. 2541 แต่ยังเป็นปรัชญาแห่งรัฐของอินโดนีเซียจนถึงปัจจุบันกลุ่มมุสลิมอนุรักษนิยมไม่เห็นด้วยกับหลักปัญจศีลเพราะเห็นว่าเป็นการนำสิ่งที่สร้างขึ้นโดยมนุษย์มายกย่องให้สูงกว่าอัลกุรอ่าน เช่นกลุ่มเจไอ และดารุลอิสลาม[2]ซึ่งต้องการให้อินโดนีเซียเป็นรัฐอิสลามจึงไม่เห็นด้วยกับหลักปัญจศีล ใน พ.ศ. 2491 เกิดความรุนแรงต่อต้านหลักการของสาธารณรัฐใหม่จนกลายเป็นสงครามกลางเมืองมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก[3]